32 Sayılı Karar Tebliğ No : 2018-32/51 Taslağı için yorumlar aşağıda
verilmiştir :
Genel :
- Karar, 1567 sayılı Türk Parasının Kıymetini
Koruma Hakkında Kanunun 1 inci maddesindeki yetkiye dayalı olarak
alınmıştır.
- Kararda “kişi” tabiri kullanıldığı için, bunun
gerçek veya tüzel kişi olması arasında bir fark olmayacaktır.
- Menkul : “Taşınır Mal” / Ör : Otomobil – TV
- Türkiye’de Yerleşik Kişi : Madde 18’de
açıklanmıştır :
(18) Türkiye’de yerleşik kişilerin yurt dışındaki; şube, temsilcilik, ofis,
irtibat bürosu, işlettiği veya yönettiği fonlar, yüzde elli ve üzerinde pay
sahipliklerinin bulunduğu şirketler ile doğrudan ya da dolaylı olarak
sahipliklerinde bulunan şirketler 32 sayılı Karar’ın 4 üncü maddesinin (g)
bendi uygulaması kapsamında Türkiye’de yerleşik olarak değerlendirilir.
- Emtiaların durumu : Madde 17’de açıklanmıştır :
(17) Uluslararası piyasalarda fiyatı döviz
cinsinden belirlenen kıymetli madenlere ve/veya emtiaya endekslenen ve/veya
dolaylı olarak dövize endekslenen sözleşmeler, 32 sayılı Karar’ın 4 üncü
maddesini (g) bendi uygulaması kapsamında dövize endeksli sözleşme olarak
değerlendirilir.
- Yabancı / Yabancı Ortaklı / Serbest Bölgedeki
Şirketlerin durumu : Madde 14’te açıklanmıştır :
(14) Dışarıda yerleşik kişilerin Türkiye’de bulunan; şube, temsilcilik, ofis, irtibat bürosu, yüzde
elli ve üzerinde pay sahipliklerinin bulunduğu şirketler ile serbest bölgelerde
yer alan şirketlerin taraf olduğu iş ve hizmet sözleşmelerinde,
sözleşme bedelinin ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme
yükümlülüklerinin döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştırılması mümkündür.
- Sözleşmelerde TL zorunlu ise ilişkili kıymetli
evraklar da TL olacak. (Madde 16)
- Madde 19 ve 20’e göre 13 Eylül 2018 tarihinden
önce akdedilen istisna sözleşmeler (m19) ve iş makineleri dâhil taşıt
kiralama sözleşmeleri (m20) bu kanun dışında kalacaktır.
- Döviz -> TL çevriminde baz alınacak kur :
·
Öncelikle tarafların karşılıklı mutabakatı geçerlidir.
·
Mutabakata varılmazsa;
·
01.2018 ve önceki sözleşmeler için : 02.01.2018 tarihli TCMB Efektif Satış
Kuru (1$ : 3.7776 TL / 1€ : 4.5525 TL)
·
01.2018 sonrası sözleşmeler için : Sözleşme tarihi TCMB Efektif Satış Kuru
·
Yenileme döneminde tekrar tespit edilecek tutarlar TÜFE oranlarını geçemez.
·
İstisna kapsamında kalanlar, isterlerse sözleşmeyi TL ‘e çevirebilirler.
Maddeler :
- 1 ve 2 : Türkiye’de Yerleşik / Konut ve çatılı iş
yeri dâhil gayrimenkul satış/kiralama sözleşmelerinde : TL olacak.
- 3 : Türkiye’de Yerleşik (Yurtdışı faaliyetleri
dışındakiler) / İş Sözleşmeleri : TL olacak.
- 4 : Türkiye’de Yerleşik (İstisnalar dışında) /
Danışmanlık ve Aracılık dahil hizmet sözleşmeleri : TL olacak.
- 5 : Türkiye’de Yerleşik / 4490 sayılı Türk
Uluslararası Gemi Sicili Kanunu ile 491 sayılı Kanun istisnası dışında /
Eser Sözleşmeler : TL olacak.
- 6/7 : Türkiye’de Yerleşik / İş makineleri dâhil
taşıt satış/kiralama (menkul) sözleşmeleri : TL olacak. / Bunun
dışındakiler döviz olabilir. (Forklift, Araç, Jeneratör
vs.. kiramalar TL olacak)
- 8 : İstisnalar / 4490 sayılı Türk Uluslararası
Gemi Sicili Kanunu ile 491 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik
Yapılmasına Dair Kanun’da tanımlanan gemilere ilişkin finansal kiralama ve
leasing sözleşmelerinde : Döviz olabilir.
- 9 : İstisnalar / 32 sayılı Karar’ın 17
(Yurtdışından temin edilen krediler) ve 17/A (Yurtiçinden temin edilen
kredier) maddeleri kapsamında yapılacak finansal kiralama (leasing)
sözleşmelerinde : Döviz olabilir
- 10 : İstisnalar / Türkiye Cumhuriyeti Devleti ile
vatandaşlık bağı bulunmayan : Döviz olabilir
- 11 : İstinalar / Savunma Sanayi (gayrimenkul
satış/kiralama dışında) : Döviz olabilir
- 12 : İstisnalar / Kamu kurum ve kuruluşlarının
taraf olduğu döviz cinsinden sözleşmelerin ifası kapsamında olmak kaydıyla
(gayrimenkul satış/kiralama dışında) : Döviz olabilir
- 13 : İstinalar / Hazine ve Maliye Bakanlığının
28/3/2002 tarihli ve 4749 sayılı Kamu Finansmanı ve Borç Yönetimi Kanunu
kapsamında gerçekleştirdiği işlemlerle ilgili olarak bankaların taraf
olduğu sözleşmelerde : Döviz olabilir
- 14 : İstinalar / Dışarıda yerleşik kişilerin
Türkiye’de bulunan; şube, temsilcilik, ofis, irtibat bürosu, yüzde elli ve
üzerinde pay sahipliklerinin bulunduğu şirketler ile serbest bölgelerde
yer alan şirketlerin taraf olduğu iş ve hizmet sözleşmelerinde : Döviz
olabilir
- 15 : İstisnalar / Havayolu taşımacılığı – Yer
Hizmetleri (gayrimenkul satış/kiralama dışında) : Döviz olabilir
- Taslakta geçen g bendi : “Türkiye’de yerleşik kişilerin, Bakanlıkça belirlenen haller
dışında, kendi aralarındaki menkul ve gayrimenkul alım satım, taşıt ve
finansal kiralama dâhil her türlü menkul ve gayrimenkul kiralama, leasing
ile iş, hizmet ve eser sözleşmelerinde sözleşme bedeli ve bu
sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülükleri döviz cinsinden veya
dövize endeksli olarak kararlaştırılamaz.”
- Taslakta geçen 32 sayılı karar geçici 8.madde
: “Bu Kararın 4 üncü maddesinin (g)
bendinin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren (13 Eylül 2018) otuz gün
içinde (13 Ekim 2018), söz konusu bentte belirtilen ve daha önce
akdedilmiş yürürlükteki sözleşmelerdeki döviz cinsinden kararlaştırılmış
bulunan bedeller, Bakanlıkça belirlenen hâller dışında; Türk parası olarak
taraflarca yeniden belirlenir.”
Göz önünde tutulacak kanunlar :
- Türk Borçlar Kanunun “Aşırı ifa güçlüğü” başlıklı
138 inci maddesi şöyledir:
MADDE 138- (1) Sözleşmenin yapıldığı
sırada taraflarca öngörülmeyen ve öngörülmesi de beklenmeyen olağanüstü bir
durum, borçludan kaynaklanmayan bir sebeple ortaya çıkar ve sözleşmenin
yapıldığı sırada mevcut olguları, kendisinden ifanın istenmesini dürüstlük
kurallarına aykırı düşecek derecede borçlu aleyhine değiştirir ve borçlu da
borcunu henüz ifa etmemiş veya ifanın aşırı ölçüde güçleşmesinden doğan
haklarını saklı tutarak ifa etmiş olursa borçlu, hâkimden sözleşmenin yeni
koşullara uyarlanmasını isteme, bu mümkün olmadığı takdirde sözleşmeden dönme
hakkına sahiptir. Sürekli edimli sözleşmelerde borçlu, kural olarak dönme hakkının
yerine fesih hakkını kullanır.
(2) Bu madde hükmü yabancı para borçlarında da
uygulanır
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder